Waarom is goede zonbescherming bij kinderen zo belangrijk?

Als ouder wil je je kinderen natuurlijk beschermen tegen ongezonde factoren van buitenaf. Zo’n welbekende factor is langdurige blootstelling aan de zon. Als ouder en huidtherapeut merk ik dat er veel diversiteit is in hoe men met zonbescherming omgaat en wat je de kinderen hierin meegeeft.

Bewustwording

In Nederland is huidkanker de meest voorkomende vorm van kanker. Ieder half uur komen er 2 complete voetbalelftallen met huidkanker bij en  er overlijden jaarlijks in Nederland meer mensen aan huidkanker dan aan verkeersongevallen. Huidkanker ontstaat voornamelijk door, niet altijd bewust zo bedoelde of ervaren (bijvoorbeeld bij wandelen, fietsen of in de tuin werken), overmatige blootstelling aan uv-straling van zon en zonnebanken (nationaal actieplan huidkanker, 2021). Daar waar in andere delen van de wereld er al jaren campagne wordt gevoerd om meer bewustwording te creëren rondom zonschade, lopen wij nog steeds wat achter in Nederland. Wat jammer is, want de kennis over de schade die de zon teweeg brengt is er hier wel degelijk. (Gonggryp, L., 2018).

Als huidtherapeut besteed ik al enkele jaren tijd aan het creëren van bewustwording over dit onderwerp. Hier start ik dan meestal eind Maart/ begin April mee. Wat mij altijd opvalt is dat de zonkracht in deze periode al flink begint op te spelen op sommige dagen, maar er wordt nog niet gesmeerd omdat het nog niet zo warm aanvoelt. Mensen denken vaak ook dan nog niet aan smeren. Maar hoe fijn is het als je de kinderen op het KDV weer lekker buiten kan laten spelen? Daar wordt dan ook wel meteen gebruik van gemaakt. Waar dan alleen niet altijd rekening mee wordt gehouden is het feit dat de huid nog helemaal niet gewend is aan die straling en de zonkracht al wel flink kan zijn. Omdat het nog niet zo heet is als in de zomer, voel je dit gevaar niet zo snel. Het opdoen van schade door de zon is in de lente periode dan ook bijzonder groot. Een grote misvatting wat ik ook weleens hoor; de huid moet even een kleurtje opdoen dan is die beter bestand tegen de zon. Het kleuren van de huid is een afweermechanisme om zich te beschermen tegen de schadelijke straling. Dit wetende, klinkt het opdoen van een gezond kleurtje misschien iets minder gezond (radar.avotros.nl, 2022).

Schade

Zonnestralen -ook wel uv-straling – kunnen je DNA beschadigen. Vooral wanneer je huid verbrandt als gevolg van teveel blootstelling aan uv-straling. Op latere leeftijd kan deze schade zich uiten in huidkanker.

Kinderhuid

De hoornlaag (het bovenste deel van de opperhuid) is bij kinderen minder ontwikkeld dan bij volwassenen en zorgt dus voor minder bescherming van de huid (NKFK, 2017). Dit is al een reden om de kinderhuid extra goed te beschermen. Daarnaast is het zo dat je het risico op het ontwikkelen van een melanoom met 80% verhoogt wanneer je 5x ernstig verbrand bent door de zon vóór je 20e levensjaar (Shaowei Wu and al., 2014). Het melanoom is een agressieve, kwaadaardige vorm van huidkanker.

Vitamine D

Gelukkig is er ook positief nieuws over de zon. Want door zonnestralen maken wij via de huid vitamine D aan. Dit hebben wij o.a. nodig voor onze botten. Door te smeren met een zonnefactor denken sommige mensen een vitamine D tekort te riskeren. Maar wist je dat je al voldoende vitamine D aanmaakt bij 3x in de week 15 minuten in de zon met de armen en gezicht door te brengen? Normaal gesproken komt een mens hier wel aan. Daarnaast dringt er altijd nog wat UV- straling in de huid binnen, ook met een zonnefactor (NEMO kennislink, 2017). Er kan eventueel ook voor gekozen worden om suppletie te gebruiken. De meeste kinderen tussen 0 en 4 jaar krijgen al vitamine D- suppletie. Kortom, het vermijden van een zonnefactor smeren om vitamine D tekort te voorkomen is niet nodig.

Ingrediënten zonnebrand

Regelmatig zijn de ingrediënten in zonnebrandproducten een punt van discussie. Er bestaan chemische filters en minerale filters. Van sommige chemische filters is bekend dat ze sneller een huidirritatie kunnen geven, zeker bij jonge kinderen. Dit wil niet zeggen dat alle chemische filters per definitie slecht zijn. Hedendaags worden er genoeg chemische filters toegepast in zonnebrandproducten die ook als voldoende veilig worden beschouwd voor een kinderhuid. Mijn advies als huidtherapeut is vooral: houd in acht dat de huid van een kind onder de 1 jaar nog niet volledig goed is ontwikkeld. De huid is meer ontvankelijk voor schadelijke stoffen en voor de zon. Het is dus belangrijk om een baby ten alle tijde uit de volle zon proberen te houden. Wanneer je een baby huid wilt insmeren ligt de voorkeur voor een zonnebrandproduct met minerale filters, of een product die dermate op deze doelgroep (en/of op allergie) is getest/afgestemd.

 

 

Titaniumdioxide is het hoofdbestanddeel van een minerale filter, dit zit bijvoorbeeld ook in voedsel en tandpasta. Er ontstaat zelden een allergische reactie op. Het zal alleen schadelijk zijn wanneer een kind de hele fles leegdrinkt. Ze kunnen via de huid ook niet in het bloed terecht komen, maar blijven op de huid liggen en weerkaatsen het zonlicht. Het nadeel: je ziet even een witte waas op de huid. Zonneproducten die dat niet geven, zijn chemische filters. Dit kunnen ook minerale filters zijn maar dan in de vorm van nano- technologie. (Ultee, J, 2014)

 

 Tot slot is het belangrijk om te weten dat binnen Europa zonnebrandproducten aan bepaalde wetgeving dient te voldoen. Specifiek voor kinderen moeten de producten aan extra eisen voldoen. Wanneer u een zonnebrandproduct koopt, kunt u er nog op letten dat deze voldoet aan de europese eisen. Dit kunt u controleren doordat de UVA kenmerk is omcirkeld, wat betekend dat minimaal 1/3 van het product, ook beschermd tegen UVA straling. De kans op huidschade door de zon weegt niet op tegen eventuele twijfels over een zonnebrandproduct. Onthou dus: bij twijffel, altijd smeren! (KWF, 2019)

 

Tips

Hoe bescherm in mijn kind optimaal op een zonnige dag? Hierbij geef ik 8 tips:

        Royaal smeren: een half uur voordat uw kind in de zon gaat

        Regelmatig herhalen (minimaal om de 2 uur)

        Na het zwemmen ook weer opnieuw smeren ondanks dat het product watervast is

        Zoek de schaduw op

        Tussen 12:00 en 15:00 niet in de volle zon

        Petje of een mutsje dragen

        Witte kleding reflecteert zonlicht (er bestaat ook speciaal UV- werende kleding)

 

        Voor kinderen ALTIJD minimaal factor 50 (donkere huiden minimaal 30)

Bronnen

1.      Nationaal actieplan huidkanker, 2021, https://nvdv.nl/storage/app/media/nationaal%20actieplan%20huidkanker_def_digitaal.pdf 

2.     Gonggryp, L., 2018, Nederlanders zijn pas laat gaan smeren. Geraadpleegd op 4-8-2018, van https://spaarnegasthuis.nl/nieuws/nederlanders-zijn-pas-laat-gaan-smeren

3.     Radar.avrotros.nl, 2022, elke dag zonnebrandcreme smeren (ook in de winter): overdreven of echt nodig? Geraadpleegd op 10-4-2022, van https://radar.avrotros.nl/hulp-tips/hulpartikelen/item/elke-dag-zonnebrandcreme-smeren-ook-in-de-winter-overdreven-of-echt-nodig/ 

4.    Het Nederlandse Kenniscentrum Farmacotherapie bij Kinderen (NKFK), 2017. Hoe verschilt een kind van een volwassenen. Geraadpleegd op 4-8-2018, van https://nkfk.nl/geneesmiddelen-en-kinderen/verschil-kindvolwassen/.

5.    NEMO kennislink, 2017. Blijf vooral zonnebrand smeren. Geraadpleegd op 4-8-2018, van https://www.nemokennislink.nl/publicaties/blijf-vooral-zonnebrand-smeren/

6.     Shaowei Wu, and al, 2014. Long- term Ultraviolet Flux, Other potential risk factors, and Skin Cancer Risk: a cohort study. Epidemiol Biomarkers Prev: 23(6): 1080-1089

7.     Ultee, J., 2014. Zonnefilter titaniumdioxide. Geraadpleegd op 4-8-2018, van https://www.dr-jetskeultee.nl/zonnefilter-titanium-dioxide/

8.    KWF, 2019, geraadpleegd op 4-8-2022, van https://www.kwf.nl/standpunten/veiligheid-zonnebrandcremes

Winkelwagen
Vragen? Stel ze ons.